یکی از ضروری ترین مراحل پیش از چاپ کلیشه سازی می باشد. امروزه کلیشه ها در انواع مختلف موجود می باشند که از آن ها برای انجام کارهای چاپی مختلف استفاده می شود.
کلیشه سازی چیست ؟
برای ساخت کلیشه از دستگاه ها و لوازم مختلف استفاده می شود. در ادامه مطلب انواع روش های کلیشه سازی را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
بررسی انواع کلیشه
کلیشه ها در انواع مختلف ساخته می شوند که عبارتند از :
- کلیشه ژلاتینی ( در چاپ غلطکی و کارتن سازی از آن استفاده می شود.)
- کلیشه فلزی ( در چاپ طلاکوب از آن استفاده می شود.)
- کلیشه داغی یا کلیشه تامپو
- کلیشه چاپ سیلک ( در شابلون چاپ از آن استفاده می شود.)
- کلیشه دیجیتال ( در چاپ فلکسو مورد استفاده قرار می گیرد.)
وسایل مورد نیاز برای کلیشه سازی در صنعت چاپ و بسته بندی
برای انجام کلیشه سازی از دستگاهی مخصوص استفاده می شود که به آن میز نور یا UV گفته می شود. میز نور حاوی تعداد لامپ UV و برد های دیجیتالی می باشد که به کمک آن ها می توان روی کلیشه خام طرح مورد نظر را چاپ نمود.
با توجه به اینکه کلیشه ها دارای انواع مختلفی می باشند بنابراین برای ساخت آن ها از متریال های مختلف استفاده می شود که عبارتند از :
- ژلاتین ۵ میل ( برای ساختن کلیشه ژلاتینی از آن استفاده می شود.)
- نایلوپرینت ( در ساخت کلیشه فلزی مورد استفاده قرار می گیرد.)
- شابلون ( برای ساختن کلیشه چاپ سیلک از آن استفاده می شود.)
نحوه ساخت کلیشه های کاربردی
همانطور که ذکر شد ساخت کلیشه با روش های مختلفی انجام می شود. در ادامه به بررسی انواع روش ها برای ساختن کلیشه خواهیم پرداخت.
ساختن کلیشه
- نحوه ساختن کلیشه ژلاتینی :
قبل از ساخت این نوع کلیشه ابتدا باید طرح مورد نظر توسط رایانه طراحی گردد. سپس این طرح روی کاغذ کالک پرینت گرفته می شود. کاغذی که پرینت گرفته شده است به کمک ژلاتین یا پلاستیک درون میز نور قرار داده می شود. بعد از انجام نوردهی کاغذ به کمک حلال و فرچه شسته می شود تا برجسته شود.
- نحوه ساختن کلیشه فلزی :
برای ساخت کلیشه فلزی ابتدا روی سطح فلز مانندی مواد حساس به نور ریخته می شوند. در مرحله بعدی ظهور و اسید کاری برای گود نمودن قسمت های غیر ضروری انجام می شوند.
- نحوه کلیشه سازی برای چاپ سیلک :
برای کلیشه سازی چاپ سیلک ( شابلون ) از روش هایی مختلف استفاده می گردد. در این روش بعد از اینکه طرح پرینت گرفته شده آماده سازی شد لایه ای نازک از لاک روی توری شابلون کشیده می شود. سپس به همراه پرینت طرح درون میز نور قرار داده می شود و بعد از انجام نوردهی نیز شابلون به کمک فشار آب شستشو داده می شود.
- نحوه ساختن کلیشه دیجیتال :
کلیشه سازی دیجیتال برای انجام چاپ فلکسو استفاده می شود. برای ساخت این نوع کلیشه از مراحل زیر استفاده می شود.:
- نور پشت
- تصویر سازی مخصوص لایه ماسک کربنی
- نور رو ( نور اصلی )
- شستن کلیشه
- خشک کن
- نوردهی پایانی
- کنترل کیفیت
- نحوه ساختن کلیشه برای چاپ تامپو :
برای ساخت کلیشه در چاپ تامپو بعد از اینکه طرح در محیط های گرافیکی آماده شد از آن روی کاغذ کالک پرینت گرفته می شود. برای کلیشه سازی تامپو از لاک مایع یا روش لمینت استفاده می شود. در مرحله بعدی طرح روی کلیشه قرار داده می شود و بعد از اینکه طرح روی کلیشه ظاهر شد به آن اسید می زنند. سپس طرح را روی کلیشه انتقال می دهند.
- نحوه ساختن کلیشه داغی :
به انجام چاپ به کمک این روش چاپ طلاکوب یا برجسته گفته می شود. برای ساخت این نوع کلیشه بعد از اینکه طرح روی کاغذ کالک به صورت نگاتیو پرینت گرفته شد آن را به همراه نایلوپرینت درون دستگاه کلیشه سازی قرار می دهند. سپس به طرح نور داده می شود و طرح به کمک حلالی مناسب و فرچه شسته می شود تا برجسته گردد. در این مرحله کلیشه درون دستگاه چاپ طلاکوب یا تامپو قرار داده می شود.
نتیجه گیری :
در این مطلب با انواع روش ها برای کلیشه سازی آشنا شدید. امیدواریم با توجه به روش های ذکر شده توانسته باشید اطلاعات لازم را در این زمینه بدست آورده باشید.